Ev tozu akarı alerjisi; toz alerjisi, mite alerjisi yada ev tozu alerjisi olarakta bilinir. Ev tozu alerjisinin nedeni de adı üzerinde ev tozu akarıdır. Ev tozu akarları (ev akarı, toz akarı, mite) 0.2-0.3 mm boyutunda, gözleri görmeyen, 8 kancalı bir canlıdır (artropottur). Tıbbi kaynaklarda house dust mite, Dermatophagoides (D) ismiyle bilinir. Çok farklı türleri vardır ve en önemli2’si D. Farinea, D. Pteronyssinus’dur. Bu canlılar gözle göremeyeceğimiz kadar küçüktür ve insanların deri döküntüleri ile beslenir. Bu nedenle genellikle ev, iş yeri, sinema salonu, alışveriş merkezi gibi insanların kalabalık yaşadığı ve uzun süre zaman harcadıkları alanları tercih ederler. Evimizde yatak odası ve özellikle yatağın içi, oturma odalarında koltuk ve halılar, yorgan, eşyalarımızı sakladığımız dolaplar, tüylü oyuncaklar ev tozu akarları için besi ortamıdır ve bu canlıların dışkıları alerjik hastalıklara yol açar.
Ev tozu alerjisi belirtileri; Özellikle ev temizliği sırasında süpürme, silkeleme, toz alma işlemi gibi ev tozunu havalandıran işlemler ve uyku sırasında ev akarının dışkıları (ev tozu alerjeni) gözümüze, nefes yoluyla burun ve akciğerlerimize temas ederler fakat sadece ev tozu akarı alerjisi olanlarda yıl boyu süren alerjik nezle (saman nezlesi, alerjik rinit). göz alerjisi (alerjik göz nezlesi) veya alerjik astıma yol açarlar. Hastalar dış ortama yani temiz havaya çıktığında hastalık belirtileri azalır. Ev tozu akaların sayıları nemli ortamlarda daha da artar bu nedenle nemli ev, nemli bölge ve mevsimlerde (nisan-mayıs, eylül-ekim) ev tozu akarı alerjisi belirtileri artış gösterir.
Ev tozu alerjisi olanlar ne yapmalı ?
Tavsiyenin özü mümkün olduğunca toz tutacak eşyaların evden çıkarılması, toz tutmayan ve kolay temizlenebilir eşyaların tercih edilmesi, evin kolay temizlenebilir ve az eşyalı sade bir ev olması dayanır. Evinizde toz tutacak kalın kumaş veya bunlarla kaplı mobilya, kadife perde bulundurmayın. Evin yer döşemesinin tahta ya da laminant, mobilyaların deri ya da temizlemesi kolay sentetik ve toz tutmayacak malzemelerden yapılmış olması önerilir. Odaların özellikle de yatak odasının boydan boya halı ile kaplanması kesinlikle sakıncalıdır. Yıkanabilir ince perde ya da temizlenebilir jaluzi tipi perde tercih edilmelidir. Mobilyaların, deri ya da sentetik deri ile kaplı ve kauçukla desteklenmiş olması tercih edilmelidir. Ev temizliği hepa filtreli elektrik süpürgesiyle yapılmalı, haftada 1-2 kez oda ve zemini nemli bezle silinmeli ve temizlik sırasında odalar havalandırılmalıdır. Klima ve kalorifer aralarındaki tozları temizletin. Temizlik sırasında ve temizlik sonrası 1 saat evde ya da temizlik yapılan odada bulunmayın. Ev temizliğinde oda spreyi, naftalin, klorak, porçöz gibi ağır kokulu maddeleri kullanmayın. Evde sigara içmeyin ve evde içilmesini yasaklayın. Bu tür ağır kokular ve temizlik malzemeleri, sigara dumanı alerjik nezle ve astım yakınmalarımızı arttırabilir. Toz deterjan yerine sıvı deterjan kullanın. Yatağınızda yün yorgan ve battaniye, tercih etmeyin. Battaniye yerine elyaf yorgan tercih edin ve yorganlarınızı nevresimsiz kullanmayın. Yatak odanızı her gün havalandırın, yatak çarşaflarını, yatak örtülerinizi sık sık silkeleyin ve güneşte havalandırın. Yastık yüzü ve çarşafları her hafta değiştirin ve 60 derece ısıda yıkayın ve ütüleyiniz. Evinizin ve özellikle yatak odanızın rutubetsiz olması sağlayın. Rutubetli evlerde ev tozu akarı düzeyi artar ve şikayetlerde artışa neden olur. Kesinlikle evcil hayvan (kedi, köpek, kuş ve diğer hayvanlar) beslemeyin çünkü bünyeniz alerjik olduğu için zamanla hayvanlara da alerji geliştirebilir. Evinizde saksılı bitki bulundurmayın çünkü saksılı bitkiler havadaki küf oranını arttırırarak ve benzer şekilde küf alerjisi gelişime zemin hazırlar. Eğer tozlu ortamlarda bulunmak zorundaysanız ağız ve burnunuzu kapatan maske kullanınız.
Ev tozu alerjisi tedavisi; Alerjik rinit tedavisi varsa da alerjik astım tedavisi uygulanır. Detaylı bilgi için alerjik hastalıklar bölümünden ilgili konuyu tıklayarak bilgi alabilirsiniz.
Kaynak Fotoğraf: Middleton's Allergy